بازاندیشی در واژه «فَرَضَ»: پژوهشی در تفاسیر نخستین و ارتباط بافتی آنها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

.

کلیدواژه‌ها


The Holy Qur’an. trans. Yusuf Ali.
Abū ʻAmr al-Dānī, Uṯmān ibn Saʻīd (1930). al-Taysīr fī al-Qirāʻāt al-Sabʻ, ed. O. Pretzl. Istanbul: Maṭbaʻa al-Dawla.
Abū Bakr al-Sijistānī, Muḥammad ibn ʻUzayr (1990). Nuzha al-Qulūb, ed. Yūsuf ʻAbd al-Raḥmān Marʻashlī. Beirut: Dār al-Maʻrifa.
Abū Dāwūd al-Sijistānī, Sulaymān ibn Ashʻaṯ (1950). Sunan, ed. Muḥammad Muḥyiddīn ʻAbd al-Ḥamīd. Cairo: Dār Iḥyāʻ al-Sunna al-Nabawiyya.
Abū Hilāl al-ʻAskarī (2007). Taṣḥīḥ al-Wujūh wa al-Naẓā’ir, ed. Muḥammad Uṯmān. Cairo: Maktaba al-Thaqāfa al-Dīniyya.
Abū Isḥāq al-Shīrāzī, Ibrāhīm ibn ʻAlī (1983). al-Tabṣira, ed. Muḥammad Ḥasan Hayatou. Damascus: Dār al-Fikr.
Abū ʻUbayda, Maʻmar ibn al-Muthannā (1962). Majāzāt al-Qurʻān, ed. Muḥammad Fuʻād Sezgin. Cairo: Maktaba al-Khānjī.
Abū ʻUmar al-Zāhid, Muḥammad ibn ʻAbd al-Wāḥid (1984). al-ʻAsharāt fī Gharīb al-Lugha, ed. Yaḥyā ʻAbd al-Ra’ūf Jabr. Oman, n.p.
al-Azharī, Muḥammad ibn Aḥmad (2001). Tahdhīb al-Lugha, ed. Muḥammad ʻIwaḍ Murʻib, Beirut: Dār Iḥyā’ al-Turāth al-ʻArabī.
al-Baghawī, Ḥusayn ibn Masʻūd (1987). Maʻālim al-Tanziīl, ed. Khālid al-ʻAkk &Marwān Sawwār. Beirut: Dār al-Maʻrifa.
al-Dāmaghānī, Ḥusayn ibn Muḥammad (1996). al-Wujūh wa-l-Naẓ’ir, ed. Muḥammad Ḥasan Zafītī. Cairo: Wizāra al-Awqāf.
al-Farrā’, Yaḥyā ibn Ziyād (1980). Maʻānī al-Qur’ān, ed. Muḥammad ʻAlī al-Najjār &Aḥmad Yūsuf Najātī. Cairo: al-Hay’a al-Miṣriyya al-ʻĀmma li al-Kuttāb.
al-Khalīl ibn Aḥmd (1982). al-ʻAyn, ed. Mahdī al-Makhzūmī & Ibrāhīm al-Sāmarrā’ī. Bagdad: Dār al-Rashīd.
al-Jaṣṣāṣ, Aḥmad ibn ʻAlī (1985). Aḥkām al-Qurʻān, ed. Muḥammad al-Ṣiddiq Qamḥāwī. Beirut: Dār Iḥyāʻ al-Turāṯ al-ʻArabī.
al-Naḥḥās, Aḥmad ibn Muḥammad (1988). Iʻrāb al-Qur’ān, ed. Zuhayr Ghāzī Zāhid. Beirut: ʻĀlam al-Kutub.
al-Naḥḥās, Aḥmad ibn Muḥammad (1989). Maʻānī al-Qurʻān, ed. Muḥammad ʻAlī al-Ṣābūnī. Mecca: Jāmiʻa Umm al-Qurā.
al-Qushayrī, ʻAbd al-Karīm ibn Hawāzin (2000). Laṭā’if al-Ishārāt, ed. Ibrāhīm Basyūnī. Cairo: al-Hay’a al-Miṣriyya al-ʻĀmma li-l-Kuttāb.
al-Rasʻanī, ʻAbd al-Razzāq ibn Rizq Allah (1911). Rumūz al-Kunūz, ed. ʻAbd al-Malik ibn Duhaysh. Mecca: Maktaba al-Asadī.
al-Sulamī, Muḥammad ibn Ḥusayn (2001). Ḥaqā’iq al-Tafsīr, ed. Sayyid ʻImrān. Beirut: Dār al-Kutub al-ʻIlmiyya.
al-Ṭabarānī, Sulaymān ibn Aḥmad (2008). al-Tafsīr al-Kabīr, ed. Hishām ibn ‘Abd al-Karīm Badrānī. Irbid (Jordan): Dār al-Kitāb al-Thaqāfī.
al-Ṭabarī, Muḥammad ibn Jarīr (1985). Jāmiʻ al-Bayān. Beirut: Dār al-Fikr.
al-Ṭaḥāwī, Aḥmad ibn Muḥammad (1987). Sharḥ Mushkil al-Āthār, ed. Shuʻayb al-Arnaʻūṭ. Beirut: Muʻassassa al-Risāla.
al-Thaʻlabī, Aḥmad ibn Muḥammad (2002). al-Kashf wa al-Bayān, ed. Abū Muḥammad bin ʻĀshūr. Beirut: Dār Iḥyāʻ al-Turāth al-ʻArabī.
al-Tustarī, Sahl ibn ʻAbd Allāh (2002). Tafsīr al-Qur’ān, ed. Muḥammad Bāsil ʻUyūn al-Sūd. Beirut: Dār al-Kutub al-ʻIlmiyya.
al-Zajjāj, Ibrāhīm ibn Sariyy (1988). Maʻānī al-Qur’ān wa Iʻrābihi, ed. ʻAbd al-Jalīl ʻAbduh Shalabī. Beirut: ʻĀlam al-Kutub.
Black, Jeremy et al., (2000) A Concise Dictionary of Akkadian. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag.
Costaz, Louis (2002). Dictionnaire syriaque-français/ Syriac-English Dictionary, 3rd ed. Beirut: Dar el-Machreq.
Del Olmo Lete, Gregorio & Joaquín Sanmartín (2003). A Dictionary of the Ugaritic Language in the Alphabetic Tradition, trans. W.G.E. Watson. Leiden /Boston: Brill.
Dolgopolsky, Aharon (2008). Nostratic Dictionary. Cambridge: Cambridge University.
Drower, E.S. & R. Macuch (1963). A Mandaic Dictionary. Oxford: Clarendon Press.
Gesenius, W. (1955). Hebrew and English Lexicon of the Old Testament, trans. E. Robinson, ed. F.A. Brown, S.R. Driver & Ch.A. Briggs. Oxford: Clarendon.
Hana, F.J.G. (1899). Arabic- English Dictionary. Beirut: Catholic Press.
Ibn Abī Ḥātim, ʻAbd al-Raḥmān (1999). Tafsīr al-Qur’ān al-ʻAẓīm, ed. Asʻad Muḥammad al-Ṭayyib. Sidon/Beirut: al-Maktaba al-ʻAṣriyya.
Ibn Abī Zamanīn (2002). Tafsīr, ed. Ḥusayn ibn ʻAkkāsha & Muḥammad ibn Muṣṭafā al-Kanz. Cairo: Maktaba al-Fārūq al-Ḥadītha.
Ibn al-Jawzī, ʻAbd al-Raḥmān ibn ʻAlī (1984). Zād al-Masīr. Beirut: al-Maktab al-Islāmī.
Ibn ʻAṭiyya, ʻAbd al-Ḥaqq ibn Ghālib (1993). al-Muḥarrar al-Wajīz, ed. ʻAbd al-Salām ʻAbd al-Shāfī Muḥammad. Beirut: Dār al-Kutub al-ʻIlmiyya.
Ibn Durayd, Muḥammad ibn Ḥasan (1926). Jamhara al-Lugha. Hyderabad Deccan: Majlis Dāʻirat-ul-Maʻārif.
Ibn Fāris, Aḥmad ibn Fāris (1947). Maqāyīs al-Lugha, ed. ʻAbd al-Salām Muḥammd Hārūn. Cairo: Maṭbaʻa ʻĪsā al-Bābī al-Ḥalabī.
Ibn Qutayba, ʻAbd Allāh ibn Muslim (2002). Ta’wīl Mushkil al-Qur’ān, ed. Ibrāhīm Shams al-Dīn. Beirut: Dār al-Kutub al-ʻIlmiyya.
Ibn Qutayba, ʻAbd Allāh ibn Muslim (1978). Tafsīr Gharīb al-Qur’ān, ed. Aḥmad Ṣaqr. Beirut: Dār al-Kutub al-ʻIlmiyya.
Jastrow, Marcus (1903). A Dictionary of the Targumim, the Talmud Babli and Yerushalmi and the Midrashic Literature. London/ New York: Luzac/ Putnam.
Leslau, Wolf (1991). Comparative Dictionary of Ge’ez (Classical Ethiopic). Wiesbaden: Harrassowitz.
Makkī ibn Abī Ṭalib (2008). al-Hidāya ʻilā Bulūgh al-Nihāya, ed. Shāhid Būshīkhī. Sharjah: University of Sharjah.
Māturīdī, Muḥammad ibn Muḥammad (2005). Ta’wīlāt Ahl al-Sunna, ed. Majdī Basalūm. Beirut: Dār al-Kutub al-ʻIlmiyya.
al-Māwardī, ʻAlī ibn Muḥammad (2007). al-Nukat wa al-ʻUyūn, ed. Sayyid ʻAbd al-Maqṣūd ʻAbd al-Raḥīm. Beirut: Dār al-Kutub al-ʻIlmiyya.
Maybudī, Aḥmad ibn Muḥammad (1992). Kashf al-Asrār, ed. ʻAlī Aṣghar Ḥikmat. Tehran: Amīr Kabīr.
Mujāhid ibn Jabr (1976). al-Tafsīr, ed. ʻAbd al-Raḥmān Ṭāhir al-Suratī. Beirut: Dār al-Manshūrāt al-ʻIlmiyya.
Muqātil ibn Sulaymān (2003). Tafsīr al-Qur’ān, ed. Aḥmad Farīd. Beirut: Dār al-Kutub al-ʻIlmiyya.
Muqātil ibn Sulaymān (2006). al-Wujūh wa al-Naẓā’ir, ed. Ḥātim Ṣāliḥ al-Ḍāmin. Dubai: Markaz Jumʻa al-Mājid.
Nakhla, Rafāʻīl (1986). Gharāʼib al-Lugha al-ʻArabiyya. Beirut: Dār al-Mashriq.
Orel, V.E. & O.V. Stolbova (1995). Hamito-Semitic Etymological Dictionary. Leiden: Brill.
Sībawayh (1996). al-Kitāb, ed. ʻAbd al-Salām Muḥammad Hārūn. Cairo: Maktaba al-Khānjī.
Tanwīr al-Miqbās min Tafsīr Ibn ʻAbbās (1992). Beirut: Dār al-Kutub al-ʻIlmiyya.
Tarjuma-yi Tafsīr-i Ṭabarī (1977), ed. Ḥabīb Yaghmāʼī. Tehran: Ṭūs.
Yaḥyā ibn Sallām (2004). al-Tafsīr, ed. Hind Shalabī. Beirut: Dār al-Kutub al-ʻIlmiyya.