تبیین علمی صیحه به عنوان عذاب برخی از اقوام پیشین ذکر شده در قرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار پژوهشکده مطالعات میان رشته ای قرآن، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

http://dx.doi.org/10.37264/jiqs.v1i2.2

چکیده

روایت زندگی برخی از اقوام گذشته که بعد از نوح(ع) می‌زیسته‌اند، به تفصیل یا بصورت خلاصه در قرآن ذکر شده است. سرنوشت غالب این اقوام ختم به عذاب الهی شده که بر حسب موقعیت جغرافیایی، نوع گناهان قوم و همچنین دلایل دیگر، این عذاب دارای بروزهای خارجی متفاوتی از جمله طوفان، صیحه، فروبردن در زمین و غرق کردن در آب بوده است. از آنجا که کارکرد صیحه(که به معنای صدای بلند و قوی ترجمه شده است)، به عنوان نیروی ویران‌کننده، صراحتش همرده با دیگر عذاب‌های ذکر شده نیست، هدف اصلی این پژوهش تبیین علمی کارکرد صیحه به عنوان عذاب الهی است. به دلیل شباهت‌های معنایی صیحه به موج صوتی(نوعی موج فشار)، پیشنهاد مطرح شده در اینجا، تناظر صیحه با موج شاک(shock wave) - نوعی موج صوتی قوی با دامنۀ بزرگ - است. پیشرفت علم نشان داده که این نوع از امواج، می‌تواند توأمان با ایجاد صدای بسیار بلند، قدرت تخریب بسیار بالایی داشته باشد و همچنین قابلیت ایجاد آسیب‌های جدی در بافت‌های زندۀ بدن را نیز دارد. در پژوهش حاضر، ابتدا معانی مختلف واژۀ صیحه طبق لغت‌نامه‌های معتبر بررسی شده و سپس آیات قرآن در مورد عذاب صیحه که بعضی از اقوام گذشته دچار آن شده‌اند، مورد مطالعۀ دقیق قرار گرفته است. پس از آن با مطالعۀ امکان ویرانگری صیحه، هم به لحاظ قرآنی و هم به لحاظ آخرین دستاوردهای علم فیزیک، به عنوان پیشنهادی برای تفسیر علمی، موج شاک که نوعی از امواج صوتی است، به عنوان مصداقی احتمالی برای عذاب صیحه مطرح شده است.

کلیدواژه‌ها